Waarom ik in doelen geloof

Bron

Ik geloof in doelen stellen, net zoals ik geloof in dromen, verlangen en vertrouwen. Ik geloof dat dat de dingen zijn die ik nodig heb, die me verder brengen.

Niet iedereen is dat me me eens. Sommigen vinden doelen stellen te beperkend. Waarom van tevoren vaststellen wat je moet doen? Is het niet beter gewoon te doen waar je zin in hebt? Doelen stellen maakt dat we toewerken naar de toekomst in plaats van te leven in het moment, en dit moment is alles dat er werkelijk is. Wie echt wil leven doet dat dus zonder doelen. The best goal is no goal. 

Gedeeltelijk ben ik het daar mee eens, maar dat heeft vooral te maken met de aard van de doelen die we stellen. Ik wil over tien jaar in een groot huis wonen en 2 kinderen hebben. Ik wil een salaris van 6 cijfers. Ik wil 10 kilo afvallen. Ik wil een nieuwe auto, eentje met zonder dak. Ik wil dat dure jurkje. Ik wil iedere dag om zes uur opstaan.

Wil ik allemaal ook best, maar dat is niet wat ik onder mijn 'doelen' versta. De 'doelen' die ik hierboven noem hebben meer weg van 'eisen' en zijn vaak, al dan niet bewust, onderdeel van een als-dan constructie. Als ik veel geld verdien en afval, heb ik meer zelfvertrouwen. Als ik vroeg opsta, ben ik een gedisciplineerd persoon. Als ik dat ene jurkje heb, ben ik gelukkiger. 

Berthold Gunster stelt dat we doelen vaak verwarren met middelen. Volgens hem heeft een doel verder 'geen nut, zin of betekenis. Pas als je niet meer kunt zeggen waaróm je iets doet, is er sprake van een doel. Anders is het een middel.'

Waarom zou je je eisen, wensen en middelen niet gewoon doelen blijven noemen? Wat kan het voor kwaad? Het werkt toch? Toch denk ik dat het belangrijk is dit onderscheid te maken, om te zorgen dat je uit allebei het meeste haalt en vastlopen voorkomt.

Als je je geliefde doelenlijst hernoemt tot middelenlijst, roept dat toch andere associaties op. Ook leuk, maar vast niet waar je voor ging. Een nuttiger onderscheid, voorgesteld door Steve Pavlina, is dat tussen end goals en means goals:

A common goal-setting mistake is to confuse end goals with means goals. End goals define outcomes where you’re unwilling to compromise — they describe exactly what you want. Means goals, on the other hand, define one of many paths to reach your end goals.
Sometimes we get blocked on the path to our goals. But many times it’s just the means goals that trap us, and if we stay flexible, we can plot an alternative route to the same ends. [*]

Door het onderscheid te maken, heb je duidelijk wat echt belangrijk is en hoe doelen zich ten opzichte van elkaar verhouden. Is je tentamen halen een einddoel? Is afstuderen een einddoel? Die baan krijgen, die reis maken, een nieuwe taal leren - is dat je einddoel of slechts een middel? Is dat wat je hart sneller laat kloppen, is dat wat je enthousiast maakt of is het slechts een manier om iets anders te krijgen?

Ik vraag mezelf af "waarom wil ik dit?" Vaak verbaast het me hoeveel van mijn doelen eigenlijk middelen zijn, een manier om een onderliggend verlangen te vervullen. Als dat zo is, vergeet dan niet dat er altijd, zonder uitzondering, meer manieren zijn om dat te doen. Herken ze voor wat ze zijn, doe je best, maar houd in je achterhoofd waarom je het doet. Hecht er niet te veel waarde aan.

Houd liever vast aan je einddoelen, of hoe je het wilt noemen: je passie, je verlangen, je drijfveer. De dingen die je niet doet om iets anders te bereiken, maar die je doet omdat - gewoon omdat. Omdat je het wil. "Daarom is geen reden"? Het is wat mij betreft de beste die er is.